1. Zakelijke gegevens

a. Titel; Oorlogswinter

Het heeft geen ondertitel

b. Het is geschreven door Jan Terlouw

c. Het is uitgegeven in 1972

Het boek heeft 169 bladzijden

2. Samenvatting

Het verhaal speelt zich af in 1944 in het dorpje Vlank. Het is oorlog. Michiel is de hoofdpersoon van het verhaal. Hij is een zoon van de burgemeester. Hij krijgt een brief van zijn buurjongen Dirk, die bij het verzet zit. Ze zijn van plan een overval te plegen en Michiel moet de brief, van de overval, aan Bertus Hardhoren geven, maar dan wordt Dirk opgepakt. Dan komt Michiel er achter dat Bertus Hardhorend die vorige avond ook al is opgepakt en besluit Michiel de brief zelf te lezen. Hij leest dat er in het bos een Engelse piloot zich schuil houdt en Michiel besluit voor hem te gaan zorgen. Hij heet Jack en heeft ernstige verwondingen aan zijn schouder en aan zijn been. Daarop besluit Michiel zijn zus mee te nemen, die kan verplegen. Ondertussen is er een dode Duitser in het bos gevonden en hebben de Duitsers in het dorp tien gijzelaars opgepakt. Hierbij zat ook de vader van Michiel. Omdat de dader zich niet heeft gemeld zijn er vijf van de tien gijzelaars vermoord. Hierbij zat ook de vader van Michiel.

Omdat het zo koud is en mensen honger hebben, komen er mensen vanuit het westen voedsel halen uit het oosten. Daarom kwamen er 's nachts vaak mensen logeren. Dus ook 'oom' Ben. Michiel en zijn zus Erica kennen hem al sinds ze geboren waren en wisten niet anders dan 'oom' Ben, al is hij geen echte oom.

Ondertussen worden er veel mensen doodgeschoten en Michiel verdenkt Schafter, omdat hij raar gedrag vertoont en Michiel elke keer volgt. Hij neemt zijn oom in vertrouwen. Die zegt dat hij een valstrik moet maken voor Schafter en daarop gooit hij een briefje in de brievenbus van Schafter. Hij heeft op het briefje geschreven dat er in een leegstaand huis onderduikers duikers zaten. Als daar de Duitsers een inval zouden doen, wist Michiel dat Schafter niet te vertrouwen was. Maar er gebeurde niets. Na een paar dagen kwam Schafter langs en zegt dat hij niet bij de Duitsers hoort. Schafter heeft zelf ook onderduikers in zijn huis, en zij hebben gezien dat Michiel dit briefje in de brievenbus heeft gedaan. Ondertussen is Jack redelijk goed hersteld en mocht hij uit zijn schuilplaats komen. Michiel vraagt oom Ben om te helpen om Jack veilig uit zijn schuilplaats te krijgen en voor hem een veilige plaats over de brug van de IJssel te krijgen. Op dat zelfde moment als Michiel thuis is en dit met oom Ben bespreekt, hoort hij het gesprek van zijn moeder en broertje, die zijn jas kwijt is. Dan beseft hij zich, dat oom Ben daar ook heeft gestaan toen Michiel met Dirk heeft gepraat en de brief heeft gekregen. Dan is het voor hem duidelijk. Oom Ben is de verrader en Michiel gaat snel terug naar het bos, waar oom Ben en Jack dan nog zijn. Ook meneer Postma gaat mee om te helpen, maar als er een bombardement is, ontsnapt oom Ben. Als een munitiewagen geraakt wordt en ontploft, is ook oom Ben dood. Een paar dagen later komen de Engelsen in het dorpje en worden ze bevrijd.

3. De schrijver

De schrijver is Jan Terlouw. Hij is geboren op 15-11-1931 in Garderen en later verhuisd naar Wezep. Hij had nog twee zussen en twee broers. Hij was politicus en kinderboekenschrijver. Hij schreef dit boek in 1972. Zijn eerste bekende boeken waren: 'Pjotr' en 'Oom Willibrord'.

4. Over het boek

a. De illustratie van de omslag. Je ziet een jongen zich schuilen voor een soldaat.

b. Het boek is aan niemand opgedragen.

c. Het huis van Michiel, hier woont Michiel en komen vaak mensen 'overnachten'.

Het bos, hier is Jack verstopt en probeert oom Ben te ontsnappen.

De brug, dit is de plek waar de Duitsers goed kunnen controleren op vluchtelingen.

d. Je ziet het verhaal vanuit de ogen van Michiel. Soms zie je een gedachte van een ander persoon, zoals zijn zus. 

e. Het verhaal eindigt met een gesloten einde, want je leest op het laatst hoe het gaat met Michiel. 

5. Leeservaringen

Het onderwerp van het verhaal is oorlog. Dit spreekt mij erg aan, omdat dit een verhaal is dat zich in de oorlog afspeelt en een beetje een idee krijgt wat de mensen toen hebben mee gemaakt. (Fictief) En het gaat over vriendschap en vertrouwen. Het boek is ook erg mooi geschreven. Je leert er ook van, omdat je dan weet hoe iemand anders zou kunnen reageren. Het verhaal is grondig uitgewerkt, maar wel een beetje voorspelbaar. Ik heb nog geen andere boeken gelezen over dit onderwerp.

Het boek bevat genoeg gebeurtenissen om je te blijven boeien. Het gaat ook in een goed tempo zodat je het kan blijven volgen. Af en toe gaat het iets te snel. De gebeurtenissen hebben niet veel indruk op mij gemaakt, omdat ik dat waarschijnlijk zelf ook zo gedaan zou hebben. En is dan ook erg geloofwaardig, maar niet altijd even herkenbaar, omdat ik 'gelukkig' geen oorlog heb meegemaakt. Het verhaal is niet altijd even verrassend of origineel, maar is zit wel genoeg originaliteit in om je te blijven boeien. Ik heb niet iets meegemaakt, wat er in dit boek ook gebeurt.

Je kunt goed begrijpen wat de personen in het verhaal doen. Het zijn geloofwaardige gedachten en het zo wordt het ook uitgelegd. Wat ik zo leuk vind aan Michiel is dat hij zo rustig blijft. Je snapt hem zoals hij doet. Toen hij tegen zijn zus zei, dat ze niet mocht kijken, ben ik aan het denken geraakt, want ik zag het probleem niet, als ze toch ging kijken.

Het verhaal is logisch opgebouwd. Vooral het einde is spannend als 'oom' Ben probeert te ontsnappen. Er is een kleine laatste alinea aan toegevoegd dat het slot is. Hier staat dat het een aantal jaren verder is en dat er nog meer oorlog is geweest in andere landen. Het is een gesloten einde, dat het verhaal waardig afsluit.

Het was een makkelijk en leuk verhaal om te lezen, maar er zaten wel een paar moeilijke woorden in en je moet wel opletten dat je niet iets mist. 

6. Verwerkingsopdracht

Zoek of bedenk drie gedichten die volgens jou passen bij dit verhaal. Beschrijf per gedicht waarom ze er goed bij passen. Geef daarbij voorbeelden uit het verhaal.

Wat ik je zou willen geven

Is een gelukkig en mooi leven

dat is een leven zonder bedrog

dat is een leven zonder oorlog

                              -Yoanique Essink

Dit past bij het verhaal, omdat het gaat over een leven met oorlog

Oorlog